Trump fentanili ‘kitle imha silahı’ saydı

ABD Başkanı Donald Trump, 15 Aralık 2025’te imzaladığı kararnameyle yasa dışı fentanili ve bazı öncül kimyasalları ‘kitle imha silahı’ kategorisine aldı. Beyaz Saray metninde, fentanilin ‘uyuşturucudan çok kimyasal silaha yakın’ olduğu savunuldu.

Trump, kararı duyururken “Hiçbir bomba bunun yaptığını yapmıyor” dedi. Fentanile bağlı ölümlerin yılda 200 bin ile 300 bin arasında olduğunu da ifade etti.

Resmî veriler: 2024’te tablo daha düşük

Resmî değerlendirmelere göre 2024’te sentetik opioidler, özellikle fentanil, yaklaşık 48 bin aşırı doz ölümünde rol oynadı. Sağlık otoriteleri, aynı yıl opioid kaynaklı aşırı doz ölümlerinde bir düşüş eğilimi olduğuna da dikkat çekiyor.

Fentanil, tıpta çok şiddetli ağrıların tedavisinde ve anestezide kullanılan bir opioid. Ancak yasa dışı piyasadaki fentanil, yüksek bağımlılık ve aşırı doz riski nedeniyle ABD’de uzun süredir ciddi bir kriz başlığı olarak görülüyor. Kararname metninde, ‘iki miligram’ gibi çok küçük bir miktarın bile öldürücü olabileceği vurgulandı.

Pentagon’a ‘askerî seçenek’ sinyali

Kararnamede, fentanil ve öncül maddelerle mücadelede federal kurumların yetkilerinin genişletileceği belirtildi. Metin, Savunma Bakanlığı’nın rolünü de tartışmaya açtı. Gerekli görülmesi hâlinde ‘silahlı kuvvetlerin kullanımı’ gibi seçeneklerin değerlendirilmesi istendi.

Son dönemde ABD ordusu, uyuşturucu kaçakçılığı şüphesiyle bazı deniz araçlarına yönelik operasyonlar yaptığını açıklamıştı. Bu operasyonlara ilişkin ayrıntıların kamuoyuyla yeterince paylaşılmadığı yönünde eleştiriler de gündeme gelmişti.

‘Kitle imha silahı’ tanımı ve Irak hatırlatması

Kitle imha silahı teriminin uluslararası hukukta herkesin üzerinde uzlaştığı bağlayıcı bir tanımı bulunmuyor. Bu nedenle fentanilin bu başlık altında sınıflandırılması tartışma yarattı.

Karar, ABD’nin Irak’ı işgal sürecinde kitle imha silahı iddialarının daha sonra doğrulanmaması nedeniyle yaşanan deneyimi de yeniden hatırlattı. Bu geçmiş, Trump yönetiminin attığı adımın hem hukukî hem de siyasi boyutlarının tartışılmasına yol açtı.