AB Komisyonu: Hollanda seçimleri Avrupa’nın siyasi yönünü etkileyebilir

Avrupa Komisyonu, tüm üye ülkelerdeki seçimleri izliyor; Hollanda’daki parlamento seçimleri ise özel takibinde. Edinilen bilgilere göre Komisyon Başkanı Ursula von der Leyen’e, sandıktan bir gün sonra geçici sonuçlara dair ilk analiz sunuldu. Brüksel kulislerinde, Geert Wilders’ın PVV’si yerine Rob Jetten’in D66’sının öne çıkmasının ‘rahatlama’ yarattığı konuşuluyor.

Aşırı sağdan merkeze dönüş beklentisi

Hollanda, Avrupa’da aşırı sağın yükselişi için bir ‘erken uyarı’ ülkesi kabul ediliyor. 2023’te Wilders’ın zaferi radikal sağ açısından dönüm noktasıydı. Bu kez toplumsal-liberal D66’ya yöneliş, siyasetin yeniden ılımlı merkeze dönme işareti olarak görülüyor.

İttifak hesabı

Analizde, kurulacak yeni hükûmetin çizgisine özel yer ayrılıyor. Olası koalisyonda D66, VVD ve CDA’nın yer alması bekleniyor. Dördüncü ortak için iki ihtimal öne çıkıyor; sol çizgideki GroenLinks-PvdA ya da sağdaki JA21.

GroenLinks-PvdA; ortak savunma yatırımlarına, ortak Avrupa göç politikasına ve AB genişlemesine sıcak bakıyor. JA21 ise özellikle ortak Avrupa borçlanmalarına karşı duruşuyla biliniyor. Parti lideri Joost Eerdmans, mart ayında savunma yatırımlarının borçla finanse edilmesine karşı hükûmete bağlayıcı bir önerge geçirmişti.

Siyasi kimliği net bir başbakan arayışı

Komisyon, hangi formül olursa olsun, siyasi kimliği net bir başbakanın yöneteceği istikrarlı bir kabine istiyor. Partisiz Başbakan Dick Schoof’un Brüksel’de etki kurmakta zorlandığı, bu nedenle Hollanda’nın mevcut kabine döneminde AB içindeki itibarının zedelendiği değerlendiriliyor.

Zirveler öncesi aynı siyasi ailelerin yaptığı ön buluşmalara Schoof’un davet edilmemesi de bunun bir yansıması olarak anılıyor. Eski başbakan Mark Rutte döneminde ise Emmanuel Macron gibi liderlerle bu eşgüdümün düzenli yürütülebildiği hatırlatılıyor.

Jetten faktörü

Brüksel, D66 lideri Rob Jetten’le çalışmayı olumlu görüyor. Jetten, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ardından yaşanan enerji krizinde Hollanda’nın iklim-enerji bakanıydı. Ülkeye hızla ek LNG kapasitesi kazandırmasıyla dikkat çekmiş, AB’li mevkidaşları tarafından hem teknik birikimi hem de işbirliğine açık üslubu nedeniyle övülmüştü.