İngiltere'de bu hafta neler yaşandı?

İngiltere’de NHS (Ulusal Sağlık Sistemi) yöneticileri, beklenmedik giderler için 3 milyar sterlinlik acil destek talep etti.

Grevlerin, ilaç fiyat artışlarının ve yeniden yapılanma sürecinin toplam maliyetinin bütçeyi aşması üzerine kurumlar, aksi hâlde hafta sonu ameliyatları ve “düşük klinik faydalı” işlemleri durdurmak zorunda kalacaklarını bildirdi.

Bekleme listeleri yeniden 7,4 milyona çıktı. Sağlık Bakanı Wes Streeting’in talep ettiği ek fonun Maliye tarafından yarıya indirilmesi tartışma yarattı.

NHS Confederation CEO’su Matthew Taylor, “Kıdem tazminatları ve grev maliyetleri reformları raydan çıkarıyor” derken hükûmet “para tek başına çözüm değil” savunmasını yaptı.

Hemşireler ırkçılıkla karşı karşıya

Kraliyet Hemşirelik Koleji (RCN) analizine göre, hemşirelerin işyerinde yaşadığı ırkçı olaylar üç yılda yüzde 55 arttı.

2025’te destek hattına gelen çağrıların 1.000’i geçmesi bekleniyor. Vakalarda yöneticilerin “Bu ülkeye hiç gelmemeliydin” dediği, hastaların “bizim gibi olmayan” personele “köle” diye seslendiği bildirildi.

RCN Genel Sekreteri Nicola Ranger, durumu “utanç vesikası” olarak niteledi: “Irkçılık önlenmezse sağlık hizmetleri çöker.”

Sağlık Bakanlığı da rakamların “şok edici” olduğunu belirterek NHS’de ırkçılığa karşı acil inceleme başlatıldığını duyurdu.

Türkiye ile 8 milyar sterlinlik Eurofighter anlaşması

Başbakan Keir Starmer, ilk Türkiye ziyaretinde 20 adet Eurofighter Typhoon satışına ilişkin 8 milyar sterlinlik anlaşma imzaladı.

Starmer, iş birliğini “NATO güvenliğini derinleştiren stratejik ortaklık” olarak nitelendirdi. Erdoğan da “savunma sanayiinde yeni ortak projelerin kapısını aralıyoruz” dedi.

Anlaşma, 2017’den beri İngiltere’nin ilk yeni Typhoon siparişi olarak kayda geçti ve 20 bin kişilik istihdamı koruyacak.

Teslimatın 2030 civarında başlaması öngörülüyor. Türkiye, bu sürede Katar ve Umman’dan ikinci el uçak alımıyla geçici filo kurmayı planlıyor.

Peynir yasağı Brexit sonrası yeni gerginlik

Londra yönetimi, şap hastalığı riski gerekçesiyle AB’den ülkeye kişisel tüketim için süt ve et ürünleri getirilmesini yasakladı.

Yasak, duty free sandviçler ve süt oranı yüksek kek ve çikolataları da kapsıyor. Kuralı ihlal edenlere 5 bin sterline kadar ceza verilecek.

Parisli üreticiler satışların düştüğünü söylerken, Avrupa’daki virüs odaklarının kontrol altına alınmasına rağmen yasağın “gereksiz uzadığı” eleştirisi yapılıyor.

Hükûmet, “2001’deki kriz yeniden yaşanmasın” diyerek yasağın süreceğini açıkladı.

Ertesi gün hapı eczanelerde ücretsiz

NHS, ertesi gün hapının yaklaşık 10 bin eczanede ücretsiz ve reçetesiz verilmesini “kadın sağlığında oyun değiştirici adım” olarak duyurdu.

Uygulama, aile hekimlerinin iş yükünü azaltmayı ve acil durumlarda hızlı erişimi hedefliyor. NHS Kadın Sağlığı Direktörü Sue Mann, düzenlemeyi “1960’lardan bu yana en büyük dönüşüm” olarak niteledi.

Atık mafyası ülke ekonomisini tehdit ediyor

Lordlar Kamarası raporuna göre İngiltere’de her yıl en az 38 milyon ton atık yasa dışı biçimde yönetiliyor.

Yaptırımların zayıflığı, atık suçlarını “düşük riskli, yüksek getirili” bir alan hâline getirmiş durumda. Kaçak döküm ve yakma eylemlerinin ülkeye yıllık maliyeti 1 milyar sterlin.

Komite, 18 ay içinde kapsamlı reform çağrısı yaptı; çevre ajanslarının “ağır ihlallere zamanında müdahale edemediğini” belirtti.

2024’te 462 kaçak saha kapatıldı ancak örgütlü suç ağlarının hâlâ aktif olduğu bildirildi.

Kraliyet’te tarihi yaptırım: Prens Andrew unvansız kaldı

Kral 3’üncü Charles, kardeşi Prens Andrew’un tüm kraliyet unvanlarını ve ayrıcalıklarını iptal etti. Buckingham Sarayı, Andrew’un artık “Andrew Mountbatten Windsor” olarak anılacağını açıkladı.

Karar, 2022’de askeri unvanlarının alınmasının ardından geldi ve Royal Lodge’daki kira sözleşmesinin de sonlandırılmasını içeriyor.

Gelişme, Andrew’un adının yeniden Jeffrey Epstein skandalıyla anıldığı döneme denk geldi. Starmer hükûmeti, mülk anlaşmasının parlamenter denetim altında tutulmasını destekledi.

İngiliz basını, adımı “kraliyet tarihinde benzeri az görülür bir kopuş” olarak yorumladı.

Milton Keynes’te filmlik ATM soygunu

Hırsızlar, bir mağazadaki ATM’yi teleskopik yükleyiciyle yerinden söküp kamyonete yükledi. Olay anı cep telefonuyla kaydedildi. Thames Valley Polisi soruşturma başlattı; zanlılar hâlen aranıyor.